In de gehandicaptenzorg zien we steeds meer mensen met gedrag. Maar eerlijk is eerlijk: dit zie je niet alleen binnen de zorg. Ook daarbuiten lezen we dagelijks berichten over mensen die elkaar iets aandoen, of zichzelf. Gedrag is overal. Het verschil? In de gehandicaptenzorg durven we het te benoemen voor wat het vaak is: een signaal.
Bij mensen met een verstandelijke beperking spreken we vaak over Moeilijk Verstaanbaar Gedrag (MVG). Dat gedrag komt zelden voort uit onwil. Het is meestal een uiting van onderliggende stress, zoals overprikkeling, onbegrip of onvervulde behoeften. Omdat woorden soms ontbreken, spreekt het lichaam. Dat kan zich uiten in agressie, terugtrekgedrag of zelfverwonding.
En ja, dat vraagt om een andere benadering dan bij mensen zonder beperking.
Gedrag vertelt altijd een verhaal
Wat ik in mijn werk veel zie, is dat MVG ontstaat wanneer iemand:
-
spanning of pijn ervaart
-
zich onveilig voelt
-
emoties niet kan herkennen of benoemen
-
overvraagd wordt door de omgeving
Dat gedrag kan eruitzien als schreeuwen, huilen, angstig reageren, zichzelf pijn doen (zoals hoofdbonken, bijten of krabben), of agressie naar anderen. Het is heftig om te zien — maar het is ook een roep om hulp.
De kunst is: verder kijken dan het gedrag
Werken met MVG betekent dat je leert kijken naar de oorzaak achter het gedrag.
Wat triggert het? Is er sprake van:
-
overprikkeling (geluiden, licht, drukte)?
-
lichamelijke pijn?
-
onduidelijke communicatie?
-
verandering in de routine?
Context is alles. Soms zit de oplossing niet in de cliënt, maar in de omgeving.
“Is dat niet gevaarlijk werk?”
Die vraag krijg ik regelmatig. En eerlijk? Het kan spannend zijn. Maar je staat er nooit alleen voor.
Binnen De Seizoenen krijgen we weerbaarheidstrainingen waarin je leert:
-
hoe je situaties herkent en inschat
-
wat je wél en juist níet moet doen
-
hoe je grenzen bewaakt
-
en vooral: dat je eigen veiligheid altijd voorop staat
Op mijn groep werken we vrijwel altijd met z’n tweeën. Dat geeft rust en een veilig gevoel. Nieuwe collega’s worden zo snel mogelijk getraind, zodat iedereen weet hoe te handelen. Daarnaast hebben we een telefoon met een noodknop: één druk en collega’s staan klaar om te helpen.
Dit alles maakt dat ik me veilig genoeg voel om dit werk te doen.
Maar laten we eerlijk blijven
Werken met mensen met MVG is niet voor iedereen. En dat is oké.
Je moet tegen gedrag kunnen, tegen spanning, tegen onverwachte situaties. Maar als het bij je past, krijg je er iets voor terug wat je nergens anders vindt:
-
échte verbinding
-
kleine overwinningen die groots voelen
-
betekenisvol werk dat ertoe doet
-
cliënten die jou nodig hebben, precies zoals je bent
MVG vraagt geen perfecte zorgverleners — maar betrokken mensen
Mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag hebben geen “makkelijke” zorg nodig. Ze hebben mensen nodig die willen luisteren zonder woorden, die gedrag durven zien als communicatie, en die blijven staan wanneer het moeilijk wordt.
Misschien is dit werk niet makkelijk.
Maar het is wel ongelooflijk waardevol.
En misschien… is het wel precies het werk dat bij jou past.
Reactie plaatsen
Reacties